کد مطلب:234759 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:249
برترین عبادات
امام رضا علیه السلام فرمودند: ان الصلاة افضل العبادة لله؛ همانا، نماز،
[ صفحه 18]
بهترین عبادت برای خدا است». [1] .
نماز، همانند آفتابی درخشان و فروزان، در آسمان عبادات تلألؤ و نورافشانی می كند و فضیلت و برتری آن بر سایر عبادت ها، همچون برتری ماه نسبت به سایر ستاره ها است.
نماز تنها عبادتی است كه در طول سال و در روز و شب بر انسان واجب است و هیچ گاه تعطیل نمی شود و در هیچ حالتی نمی توان آن را ترك كرد.
سایر عبادت ها، در موعد معین و محدودی انجام می گیرد و گستره ی و شمول آنها به اندازه ی نماز نیست.
حج، در طول عمر فقط یك بار بر انسان واجب می شود.
روزه، تنها در یك ماه از سال با انسان همراه است و فقط اشخاص تندرست و بدون عذر باید آن را بگیرند.
زكات و خمس را نیز تنها باید ثروتمندان و اغنیا بپردازند و... اما نماز، فقیر و غنی، روز و شب، تابستان و زمستان، مریض و سالم و... نمی شناسد و اقامه ی آن بر همگان و در همه حال و در هر شرایطی واجب است.
«نماز از همه فاضل تر و بهتر است؛ زیرا كه همه ی طاعت ها در نماز به جای آید: هم ذكر، هم فكر و هم حفظ حواس و هم ركوع و هم سجود و هم تكبیر و هم تهلیل و هم تسبیح و هم قرائت و هم
[ صفحه 19]
استقبال قبله و هم طهارت و هم پاكی جای و هم خاموشی و هم طعام ناخوردن و هم شراب ناخوردن و هم چشم و زبان نگه داشتن و دست نگه داشتن از گرفتن و پای نگه داشتن از رفتن ناصواب و هم راز كردن و نیاز نمودن و هم دعا كردن و هم حاجت خواستن و هم سنت رسول صلی الله علیه و آله باز جای آوردن و هم فرمان خدای نگه داشتن.
پس چون به حقیقت بنگری، همه ی عبادت ها در نماز به جای آید، پس سر همه طاعت ها نماز است و همه فلاح ها و نجات ها در نماز است». [2] .
البته این عبادات همگی به هم پیوند دارند و یكدیگر را كامل می كنند و هیچ فاصله ای بین آنها نیست؛ چنان كه در حدیث شریف نبوی آمده است: «دین اسلام، مثل درختی است كه ایمان تنه ی آن، نماز ریشه ها، زكات آب، روزه شاخه ها حسن خلق برگ ها و باز ایستادن از گناهان، میوه و ثمره ی آن درخت است». [3] .
در اینجا می بینیم كه نماز، ریشه و اساس دین اسلام معرفی شده است، از این رو نماز یكی از تعلیمات بنیادی و عملی آن است و كانون محوری بسیاری از ارزش های اخلاقی معنوی و اجتماعی این مكتب آسمانی به شمار می رود.
نماز، همچون كعبه ای است كه سایر اعمال، عبادی، برگرد آن
[ صفحه 20]
می چرخد و با آن ارتباط وثیق دارد. در قرآن نماز همپای زكات ذكر شده است و اعمال سیاسی عبادی حج با همه اهمیتی كه دارد بدون «نماز طواف» ناقص و باطل است و جهاد نیز روح، معنا، انگیزه و نیروی خود را از نماز می گیرد و هم چنین است سایر اعمال عبادی اسلام كه به نحوی به نماز گره خورده و تحت تأثیر آن قرار دارد.
بنابراین نماز ركنی از اركان اصلی شریعت اسلام و آیین مسلمانی است و نه قابل تفكیك از سایر تعالیم اسلامی است و نه در هیچ حالی كنار گذاشتنی و قابل بی اعتنایی و سستی در برپایی همگانی آن، كه «الصلاة لا تسقط بحال». [4] .
تا حریمش می روم با بال پرواز نماز
تا خدا خواهم سفر كردن به اعجاز نماز
كیستم من تا بگویم: ذكر او دارم به لب
كاین زبان از اوست، او خود نكته پرداز نماز
چشمه ی دل باز كن تا باز بینی روی دوست
تا رسد بر گوشت از گلدسته آواز نماز [5] .
نماز در دین به منزله ی ستون اصلی خیمه است و سایر عبادت ها، ریسمان ها و میخ های آن می باشد.
[ صفحه 21]
اگر ستون خیمه سرپا باشد، ریسمان ها و میخ ها و پوشش خیمه سرپاست و به درد می خورد؛ ولی اگر ستون نباشد، با اجزای دیگر نمی شود خیمه را سرپا نگه داشت.
[ صفحه 18]
بهترین عبادت برای خدا است». [1] .
نماز، همانند آفتابی درخشان و فروزان، در آسمان عبادات تلألؤ و نورافشانی می كند و فضیلت و برتری آن بر سایر عبادت ها، همچون برتری ماه نسبت به سایر ستاره ها است.
نماز تنها عبادتی است كه در طول سال و در روز و شب بر انسان واجب است و هیچ گاه تعطیل نمی شود و در هیچ حالتی نمی توان آن را ترك كرد.
سایر عبادت ها، در موعد معین و محدودی انجام می گیرد و گستره ی و شمول آنها به اندازه ی نماز نیست.
حج، در طول عمر فقط یك بار بر انسان واجب می شود.
روزه، تنها در یك ماه از سال با انسان همراه است و فقط اشخاص تندرست و بدون عذر باید آن را بگیرند.
زكات و خمس را نیز تنها باید ثروتمندان و اغنیا بپردازند و... اما نماز، فقیر و غنی، روز و شب، تابستان و زمستان، مریض و سالم و... نمی شناسد و اقامه ی آن بر همگان و در همه حال و در هر شرایطی واجب است.
«نماز از همه فاضل تر و بهتر است؛ زیرا كه همه ی طاعت ها در نماز به جای آید: هم ذكر، هم فكر و هم حفظ حواس و هم ركوع و هم سجود و هم تكبیر و هم تهلیل و هم تسبیح و هم قرائت و هم
[ صفحه 19]
استقبال قبله و هم طهارت و هم پاكی جای و هم خاموشی و هم طعام ناخوردن و هم شراب ناخوردن و هم چشم و زبان نگه داشتن و دست نگه داشتن از گرفتن و پای نگه داشتن از رفتن ناصواب و هم راز كردن و نیاز نمودن و هم دعا كردن و هم حاجت خواستن و هم سنت رسول صلی الله علیه و آله باز جای آوردن و هم فرمان خدای نگه داشتن.
پس چون به حقیقت بنگری، همه ی عبادت ها در نماز به جای آید، پس سر همه طاعت ها نماز است و همه فلاح ها و نجات ها در نماز است». [2] .
البته این عبادات همگی به هم پیوند دارند و یكدیگر را كامل می كنند و هیچ فاصله ای بین آنها نیست؛ چنان كه در حدیث شریف نبوی آمده است: «دین اسلام، مثل درختی است كه ایمان تنه ی آن، نماز ریشه ها، زكات آب، روزه شاخه ها حسن خلق برگ ها و باز ایستادن از گناهان، میوه و ثمره ی آن درخت است». [3] .
در اینجا می بینیم كه نماز، ریشه و اساس دین اسلام معرفی شده است، از این رو نماز یكی از تعلیمات بنیادی و عملی آن است و كانون محوری بسیاری از ارزش های اخلاقی معنوی و اجتماعی این مكتب آسمانی به شمار می رود.
نماز، همچون كعبه ای است كه سایر اعمال، عبادی، برگرد آن
[ صفحه 20]
می چرخد و با آن ارتباط وثیق دارد. در قرآن نماز همپای زكات ذكر شده است و اعمال سیاسی عبادی حج با همه اهمیتی كه دارد بدون «نماز طواف» ناقص و باطل است و جهاد نیز روح، معنا، انگیزه و نیروی خود را از نماز می گیرد و هم چنین است سایر اعمال عبادی اسلام كه به نحوی به نماز گره خورده و تحت تأثیر آن قرار دارد.
بنابراین نماز ركنی از اركان اصلی شریعت اسلام و آیین مسلمانی است و نه قابل تفكیك از سایر تعالیم اسلامی است و نه در هیچ حالی كنار گذاشتنی و قابل بی اعتنایی و سستی در برپایی همگانی آن، كه «الصلاة لا تسقط بحال». [4] .
تا حریمش می روم با بال پرواز نماز
تا خدا خواهم سفر كردن به اعجاز نماز
كیستم من تا بگویم: ذكر او دارم به لب
كاین زبان از اوست، او خود نكته پرداز نماز
چشمه ی دل باز كن تا باز بینی روی دوست
تا رسد بر گوشت از گلدسته آواز نماز [5] .
نماز در دین به منزله ی ستون اصلی خیمه است و سایر عبادت ها، ریسمان ها و میخ های آن می باشد.
[ صفحه 21]
اگر ستون خیمه سرپا باشد، ریسمان ها و میخ ها و پوشش خیمه سرپاست و به درد می خورد؛ ولی اگر ستون نباشد، با اجزای دیگر نمی شود خیمه را سرپا نگه داشت.
[1] جامع احاديث الشيعه، 4، ص 50.
[2] منتخب سراج السائرين، ص 72 و 73.
[3] بحارالانوار، ج 82 ص 213.
[4] علي آينه ي عرفان، ص 350.
[5] ساقه هاي سبز قنوت، ص 86.